Na maart 2022 zet Adobe er een punt achter. Ze willen niet blijven betalen aan de firma Pantone voor het mogen gebruiken van de Pantone-waaier in je software. Adobe Photoshop, InDesign en Illustrator zijn de producten waar je die aparte drukkleuren nog het meest tegenkomt. En daar komt dit jaar dus een eind aan.
In dit artikel geef ik je een voorlopige oplossing voor dit probleem. Hou je van video, dan kun je daar mee starten. Liever de tekst? dan lees je lekker verder.
Waarvoor gebruiken we Pantone nog?
Pantone wordt veel gebruikt in de verpakkingsindustrie. En ook in de modebranche. Voor verpakking zijn er vooral heldere sterke kleuren nodig, en voor de modebranche wordt er meer gezocht naar bijna witte kleuren. Je gebruikt ze als jouw ontwerp gedrukt moet worden in een sterke herkenbare kleur: handig in het schap in de supermarkt. En je gebruikt ze ook als je ontwerp in maar 1 drukgang gemaakt wordt. Zoals bij het bedrukken van pennen (je logo) of bij plastic tasjes. Of je gebruikt een lichte Pantonekleur, zodat die als een enkele 100%-kleur gedrukt kan worden zonder raster. Dat is beter voor de leesbaarheid van tekst. Kijk maar eens in je paspoort naar de achtergrondbedrukking. Er bestaat zelfs een aparte Pantonewaaier met alleen maar pasteltinten.
Je kunt ook denken: de meeste mensen laten tegenwoordig hun ontwerp printen in plaats van drukken, en bij printen heb je tóch alleen maar CMYK nodig. Maar alle voorbije jaren zat de Pantone-waaier al in Illustrator, sinds de jaren 80 al. En straks dus niet meer.
Gebruik Adobe Swatch Exchange-bestanden in plaats van Adobe Color Books
Behalve dat je in Illustrator gebruik kunt maken van de kleurenboeken van Pantone (ACB-bestanden), kun je ook gebruik maken van ASE-bestanden. Die kun je zelf aanmaken, en je kunt ze gebruiken in zowel Illustrator als InDesign. Maar InDesign en Illustrator kunnen dus ook werken met ASE-bestanden. Je leest het goed: Photoshop dus niet, niet op dezelfde manier. Daar heb ik nu geen goede oplossing voor. Maar reageer gerust op dit artikel als je er wel een hebt.
Zet de Pantonewaaier om naar een ASE-bestand, met Adobe Illustrator
Natuurlijk ga je niet al die honderden kleuren stuk voor stuk in het stalenvenster van Illustrator zetten, om ze uiteindelijk dan te exporteren als een ASE. Dat kun je ook met alle kleuren tegelijk doen.
Hoe doe je dat?
Je kunt het zelf doen, maar als je de downloadlink van mij volgt, zie je dat ik alvast een voorzetje heb gedaan. Ik leg uit wat ik heb gedaan.
- Maak een nieuw document. Een A4 in printmodus (CMYK) volstaat.
- Gooi al je stalen weg uit het deelvenster Stalen.
- Haal nu een venster er bij met de Pantone-waaier. Bijvoorbeeld Pantone+SolidCoated.
- Selecteer daarin alle kleurstalen (tik de eerst aan en met Shifttoets ingedrukt ook de laatste) en gebruik het hamburgermenu van deze Pantonewaaier om alle stalen toe te voegen aan het stalendeelvenster. Het hamburgermenu dat zijn die streepjes rechtsbovenin.
- Daarna gebruik je opnieuw het hamburgermenu van het venster Stalen. Je kunt daar vinden: staalbibliotheek opslaan als ASE. Want een ASE is ook in InDesign te gebruiken. Jouw ASE zal waarschijnlijk opgeslagen worden in een persoonlijke map in jouw bibliotheek in Gebruikersnaam, Bibliotheek, Application Support, Adobe, Adobe Illustrator #, nl_NL, Stalen. Maar je kunt hem ook bewaren in de map van het programma Illustrator, in de submap Presets, nl_NL, Stalen. Zolang je maar schrijfrechten hebt voor deze progrmamamap. De normale kleurbestanden voor Pantone hebben de extensie .acb, en die van ons heeft .ase. Maar ze kunnen prima gecombineerd worden in één mapje. Ik verwacht dat na een update straks die acb-bestanden van Pantone er niet meer in staan. Maar jouw ASE-bestand met Pantone kan daar wél in. Zo houd je toch de mogelijkheid om te blijven werken met Pantone.
2023: het is nog niet te laat
De installatie van Illustrator is veranderd, niet de werking. De .acb-bestanden van de 2022-versie functioneren nog steeds binnen InDesign en Illustrator. Als je een update had gekozen met verwijdering van de oude versie, heb je die .acb-bestanden niet meer. Maar via de app van CreativeCloud kun je nog een iets oudere versie installeren.
Gebruik daarvoor die puntjes in je cloud-app, net rechts naast de knop ‘Open’. Dan kun je kiezen om Andere versies te installeren. De laatste versie 26 is die van vorig jaar. Installeer die opnieuw, en kopieer zelf de .acb-bestanden uit de programmamap, presets, swatches. De link onderin deze pagina brengt je naar mijn GoogleDrive: daar staat ie ook.
Gebruik jouw ASE in InDesign
Als in de toekomst die .acb-bestanden misschien niet meer werken, kun je waarschijnlijk nog wel met ASE-bestanden werken. Wanneer je die veilig gestelde Pantone-bibliotheek wilt gebruiken in InDesign, kun je een nieuwe kleurstaal aanmaken in InDesign, en dan in het lijstje van Kleurmodus een andere bibliotheek aanwijzen. Een ASE bestand daar kan InDesign vandaag de dag mee werken.
Maar: het intypen van de Pantonenummers alleen werkt nu niet. Je zal ze met scrollen moeten opzoeken, dus dat is een stukje minder handig. Of je tikt de volledige naam in, inclusief PANTONE. Verder werkt het wel okee.
Eind goed al goed?
Nee, helaas niet. De Pantonewaaier zoals wij die nu vinden in Illustrator was al verouderd. Er ontbreken een heel aantal kleuren in, die na 2019 nog wel zijn toegevoegd door Pantone aan de papieren waaier. Adobe heeft ons dus al een tijdje in de steek gelaten!
Oplossing van Pantone zelf
Pantone vindt dat wie er mee wil werken, die moet er voor betalen. Tot nu toe deed Adobe dat, maar nu zijn wij aan de beurt. Pantone heeft een applicatie waarmee je eenvoudig de PMS-waaier kunt toevoegen aan je programma’s. Maar veel gebruikers klagen over dit product. De video hieronder laat zien hoe het hoort te werken: https://youtu.be/TBhX3FHBnhk
Een ASE gebruiken in Photoshop
Een ASE kun je wel in Photoshop gebruiken door het hamburgermenu van het stalenvenster te nemen, en daar te kiezen voor Stalen importeren… De hele Pantone-waaier die je al had geëxporteerd komt dan in een palet tevoorschijn. Helaas: als je die gebruikt om een kleur uit te kiezen, is het geen Pantone, maar gewoon RGB of CMYK, naar gelang welke kleurmodus jouw foto al heeft.
Soms moet je in Photoshop toch echt de Pantone-waaier gebruiken. Want in de verpakkingsindustrie bijvoorbeeld wordt een PMS-kleur ook gebruikt om een beeld gedeeltelijk te voorzien van een vijfde kleur. Of je bedrukt een transparant bekertje slechts met zwart en een PMS, op een ondergrond van wit. In de video geef ik een voorbeeld. Bekijk die video over de oplossing van Pantone zelf om te zien hoe het werkt.
Creative CloudBibliotheek, om kleuren in te bewaren?
Wanneer je een Pantonekleur pakt uit je PMS waaier of ASE bestand, dan is ie nog gebaseerd op Lab. Daardoor is ie kleurgetrouw aan drukwerk. En als je de kleur toch omzet naar CMYK, dan neemt ie de beste omzetting die past bij het drukprofiel dat is toegekend aan jouw bestand.
Helaas: als je die kleur gebruikt uit de CC-bibliotheek, is die Lab-basis er niet meer. Alle steun-kleuren zijn nu op CMYK gebaseerd. Technisch werkt het wel, maar dan zijn we weer terug in CreativeSuite2 (dat is nog voor het jaar 2007), toen Illustrator de PMS waaier nog op CMYK had gebaseerd. Tsss.
Ach, toen maakten we ook alle dagen fatsoenlijk drukwerk.
Print al je Illustrator stalen uit
Heel grappig: een scriptje om alle kleurstalen uit je Illustratorbestand te kunnen printen. Dit kan heel handig en belangrijk zijn in de mode-toepassingen. Je moet het scriptje installeren in de programmamap van Illustrator. Of je zet hem op een andere plek; dan kun je hem gewoon laden via het Bestandsmenu. Als je de video hierboven hebt bekeken, heb je kunnen zien hoe snel je dat gefixt hebt. Het script zet al je kleuren op je tekengebied, met tekst er overheen waarin de alternatieve CMYK-waardes, en RGB-waardes worden vermeld.
Niet normaal meer zo handig als dat is! Ik heb zelf het scriptje aangepast, zodat hij meteen 40 kolommen maakt met kleurtjes. Die passen dan mooi binnen je tekengebied.
Kijk maar eens op https://graphicdesign.stackexchange.com/questions/75343/illustrator-script-to-add-colors-from-selected-object-onto-artboard-as-swatches
Illustrator stalen als blokjes in je pagina zetten. En dan printen.
Je kunt het script hier ook downloaden, samen met de ASE-bestanden
Ik heb het script even apart gezet voor je. Als je wilt, klik je op de link naar mijn Google Drive map, waarvandaan je alle materiaal kunt vinden. Het scriptje vind je als eerste. En daarnaast twee mapjes, met daarin de Adobe Swatch Exchange bestanden, en eentje met de AI-bestanden waar het script alle kleurtjes uit de verschillende Pantone waaiers al heeft ingezet.
Bedankt voor de info! Ik heb de Pantone Swatches veilig gesteld.
Better safe than sorry!
Ha Peter, Wat een goed stuk zeg!!
Dank je wel Arnaut. Fijn dat je dat laat weten.
Heel waardevol deze informatie, dank je wel Peter 🙂 !
Hallo Peter, dank voor de informatie, helemaal duidelijk zo!
Bedankt voor de duidelijke uitleg Peter.
Bedankt voor je stuk, helder uitgelegd! Eén toevoeging: Pantone kleuren worden uiteraard het meest gebruikt in de drukwerk-industrie en niet per sé in de verpakkings- en mode industrie.
Verder blijft het meest makkelijk om “gewoon” het mapje “Kleurbibliotheek” uit de Presets-map van Illustrator te kopiëren en ergens anders te bewaren.
Ja, je kunt je ACB-bestanden nu wel backuppen, maar ik weet niet of die straks nog werken. En dan moet je bovendien bij het updaten van Illustrator en andere niet kiezen om de oude versie meteen te laten verwijderen.
Beste Peter Maas, bedankt voor je uitleg. Zo heb ik in ieder geval een backup van de pantone kleuren als Adobe die verwijderd in een komende update.
Bedankt voor de heldere uitleg Peter
Oeps, net op tijd de Pantone kleuren veilig gesteld.
Dankjewel Peter!
THANKS! Peter!
Super fijn dit!
Beste Peter
Vandaag nog even snel je files opgeladen…
Bedankt voor je heldere uitleg en het aanmaken van de ASE en AI bestanden.
Groeten
Tamara
Super Peter, wat een handige oplossing weer. Ik kreeg vandaag al de waarschuwing in Indesign dat Pantone gaat stoppen binnen Adobe. Niet dat wij het veel gebruiken maar het komt toch een enkele keer voor.
Groetjes,
Stefan
Wat een farce dat gebruikers nu voor één kleurensysteem (Pantone) een abonnement af moeten sluiten.. Niet erg gebruiksvriendelijk.
@Peter: veel dank voor je artikel, uitleg en downloads! Ik werk geregeld met PMS kleuren voor projecten en ben blij dat het werken met ASE-files nog wel mogelijk is 😉
Hallo, bedankt voor de fijne uitleg.
Nu ben ik dus helaas te laat om het op te slaan als ase.
Is er nog een andere manier om hier aan te komen?
Dank alvast!
Groeten Clo
Ik was dus te laat met het veiligstellen van mijn pantone kleurboek en dan met name de Solid Coated.
Kan dit ook nog achteraf? Ik heb echt de pantone (PMS) nummers nodig.
Wow super handig, erg bedankt voor deze tips; ik had zelf al een uitgebreidere Pantone lijst V3 in mijn systeem; die heb ik ook even veilig gesteld als age bestand nu.
Bedankt voor de duidelijke uitleg.
Ik was dus wel te laat en ben er gisteren achter gekomen dat de PMS kleuren niet meer aanwezig zijn.
Nu heb ik de ASE Bestanden gedownload maar krijg hem niet in indesign geïmporteerd.
Indesign kan het niet openen het moet een nieuwere versie zijn maar die heb ik natuurlijk niet want ik kan geen ASE of AI bestand maken omdat de kleurboeken al niet meer goed zijn. Ik heb versie 18.1
Weet u hier een oplossing voor?
Je moet eerst vanuit het AI-bestand de ASE genereren.
Als je dat gedaan hebt, kun je dat ASE bestand laden in het stalenvenster van inDesign. Ga naar venster, kleur, stalen. Gebruik het hamburgermenu rechtsboven in dat deelvenster, en kies voor Stalen laden… Wijs dan dat ASE-bestand aan, en de hele pantone-waaier wordt toegevoegd aan je document. Wil je alleen maar de kleuren toevoegen die je nodig hebt, dan kun je ook de kleuren van je illustratordocument toevoegen aan een nieuwe Cloud-bibliotheek. Dan kun je de juiste kleur zelf opzoeken, en alleen gebruiken wat je nodig hebt.
beste Peter,
Bedankt voor de tip. heb je ook een link naar Pantone solid uncoated kleuren?
Als je de map Illustrator/ASE/Pantone opent, vind je het bestand PantoneUncoated-PSOuncoatediso12647.ai. Open dat bestand in jouw huidige versie van Illustrator. En dan gebruik je het hamburgermenu van het deelvenster Stalen: daarin vind je de opdracht om geselecteerde stalen op te slaan als ASE.
Zo zeg, dit is fijn! Super bedankt voor de uitleg en bestandjes!
Hoi Peter,
dank voor je uitleg. Erg blij mee! Echter als behoorlijke leek kom ik er niet uit helaas. Ik had nog een erg oude illustrator versie (CS5, jaja die werkte nog), en nu net een Adobe Creative Cloud abonnement. Tot mijn schrik geen PMS/Pantone meer. En omdat ik in de relatiegeschenken zit, doen we niet anders dan met Pantonekleuren werken. Erg belangrijk dus. Ik heb al wel uit mijn oude CS5 een ASE bestand kunnen maken (en die van jou ook al opgeslagen), maar hoe krijg ik die nu in de nieuwe versie van Illustrator? Ik kom er niet uit. Kun je helpen? Alvast enorm bedankt!
Hoi Ellen, je kunt het .acb-bestand van je vorige versie Illustrator nog gebruiken.
Dat bestand kun je kopiëren en verplaatsen naar de huidige programmamap van Illustrator. Om specifiek te zijn: de map Presets > nl_NL > Stalen
Als ie daar staat, werkt het weer zoals voorheen: gebruik het deelvenster Stalen, dan het boekjes-icoon linksonder, en dan moet je hem kunnen vinden (misschien in een submap waarin je hem hebt gestopt).
Dag Peter, Super interessant en hele duidelijke uitleg! Helaas hier ook te laat ontdekt. Nu denk ik er over na om een oude versie van illustrator opnieuw te installeren, deze stappen volg om de oude pantone waaiers op te slaan om daarna terug te keren naar de nieuwe versie van Illustrator en de kleurboeken daarin op te laden. Weet jij of dit ook kan? Of kan ik nadien niet meer terugkeren naar een nieuwe versie Illustrator? Alvast bedankt.
ja hoor dat kan ook, Laura. Als je nu werkt in CC2023, kun je nog ernaast de versie van 2022 installeren. Gebruik de puntjes in de CC-applicatie (tabblad apps, alle apps. net rechts van de knop ‘openen’). Zo kun je nog een versie ouder installeren.
Goedemiddag
hierbij een link met de PMS ACB files die ik vond, even kopieren in de stalen map en klaar
https://github.com/Autocrit/Pantone-color-libraries
Hoi Peter, ik kwam hier via Peter Villevoye. Bedankt voor de acb files, super! Kan weer even vooruit met mijn diverse fysieke Pantone waaiers icm Illustrator. Nogmaals dank dat je dit deelt! Gr Bas
Als je de downloads van Richard neemt en in de Presets-Color Books in de Photoshop 2023 app zet dan zijn ze ook voor Photoshop weer beschikbaar. Ook kan je ze uit de Color Books van je vorige versies (mochten die nog op je computer staan) kopiëren en in deze map plakken.
Hi Peter super bedankt voor deze tips. En voor het delen van scripts, reeds omgezette kleur stalen etc.
Super bedankt Peter voor de tips!
Bij het Googlen verwachtte ik niet gelijk een mooi artikel in het Nederlands dus dit was een mooie verrassing. Hartelijk dank!
Super bedankt voor de heldere uiteenzetting en het beschikbaar stellen van de bestanden. TOP. Ik ben het ook helemaal eens met jouw ergernis over deze gang van zaken bij Adobe. Puur machtsmisbruik…
2 jaar na dato, nog super handig!
Mooi en duidelijk artikel, props hoor!